The Basque language is spoken in the North-Western part of Spain. Translations: Two versions of the Stabat Mater:
- by Jean Duvoisin, 1864 (first lines)
- by Nikolas Ormaetxea “Orixe”, 1951 (second lines)
As several versions of the Stabat Mater exist, these variations in the Latin text are given per line. As several versions of one line exist, I do not know which line is translated into Basque! According to Joël Moyaux of France in stanzas 3, 13, 14, 16, 17 and 18 the second lines has been used.
- Stabat Mater dolorosa iuxta crucem lacrimosa dum pendebat Filius
Jesus ona gurutzean Itzaturik ikustean, Ama zagon nigarrez.
Zutik Gurutze ondoan Ama samiña zegoan, ta Semea zintzilik. - Cuius animam gementem contristatam et dolentem pertransivit gladius
Oinhazerik gaitzenean, Lantzaz joa bihotzean, Ethendu zen auhenez.
Aren anima ituna ezpatak urratu zuna, an zegoan larririk. - O quam tristis et afflicta fuit illa benedicta Mater Unigeniti
Zenbat ahal zen samina, Ama saindu haren mina, Atsekabez bethea!
Ain estu ta atsekabea Seme Bakardun Andrea Amarik onen ua. - Quae moerebat et dolebat et tremebat cum videbat nati poenas inclyti
Quae moerebat et dolebat Pia Mater dum videbat nati poenas inclyti
Han zagoen auhenetan, Nigar eta hesturetan Ikustean semea.
Oiñazez eta naigabez Seme kuttunaren lanez zegoen kupitua. - Quis est homo qui non fleret Matri Christi si videret in tanto supplicio?
Hanbateko oinhazean, Ama haren ikustean, Nork ez duke nigarrik?
Nork ez du negar egingo Jesusen Ama alango oiñazez ikusita. - Quis non posset contristari Matrem Christi contemplari dolentum cum filio?
Ama! semei begiratuz, Nor ez egon minez, doluz, Nigarretan urthurik?
Ama Semêk ikustean biak oiñaze berean elkarrekin josita? - Pro peccatis suae gentis vidit Iesum in tormentis et flagellis subditum
Ikusi du azotatzen, Gure gatik estiratzen, Bere seme eztia.
Beretarren erruekin zigorka zutela zekin Jesus bere maitea. - Vidit suum dulcem natum moriendo desolatum dum emisit spiritum
Ikusi du hagoratzen, Herioak akhabatzen, Zeru lurrez utzia.
Iñortxok ere ez laguntzen, ta azken arnasak ematen ikusi zun Semea. - Eia Mater, fons amoris, me sentire vim doloris fac ut tecum lugeam
Amodio ithurria, Emadazut min bizia, Pairatzeko zurekin.
Ots, Ama, maite-iturri. Zurekin oiñaze bizi ar dezadan egizu. - Fac ut ardeat cor meum in amando Christum Deum ut sibi complaceam
Jainkoaren gogokotzat, Amodioz Jesusentzat Egizu erre nadin.
Sutu Kristoren maitean biotz au, ta Aren aurrean atsegiña nagizu. - Sancta Mater, istud agas crucifixi fige plagas cordi meo valide
Sar dizazut bihotzean, Jesus onak gurutzean Hartu duen zauria.
Ama, nere biotzari Kristoren zauriak jarri, otoi, mami mamian. - Tui nati vulnerati tam dignati pro me pati poenas mecum divide
Zure seme zaurthuaren Ene gatik jasan penen Emadazut erdia.
Seme orren neke lana erdiz bialdu nigana, ain maite naun sarian. - Fac me vere tecum flere crucifixo condolere donec ego vixero
Fac me tecum pie flere crucifixo condolere donec ego vixero
Hil arteo, haren minez, Deithoratzen nigar zinez, Nagon bethi zurekin.
Zurekin negar bizian naukazu, ta Aren zorian, ilko naizenaraiño. - Iuxta crucem tecum stare te libenter sociare in planctu desidero
Iuxta crucem tecum stare et me tibi sociare in planctu desidero
Nahi nuke zurekilan Habearen itzalean Nere goitza egin.
Zurekin Gurutz ondoan lagunduz, negar malkoan nagon bizi naizaiño. - Virgo virginum praeclara mihi iam non sis amara fac me tecum plangere
Birjinarik ederrena, Onhets zazu ene pena, Zurearekin baltsan.
Birjiñetan ederrena, zakida Zu samurrena, neri negar eragin. - Fac ut portem Christi mortem passionis eius sortem et plagas recolere
Fac ut portem Christi mortem passionis fac consortem et plagas recolere
Jaun onaren gurutzea, Harek jasan oinhazea, Iduk bezat gogotan.
Kristoren neke, eriotz, zauriak artzeko, biotz aul au kementsu egin. - Fac me plagis vulnerari cruce hac inebriari ob amorem filii
Fac me plagis vulnerari fac me cruce inebriari et cruore filii
Haren zauriz zaurt banedi Gurutzeaz ere hordi, Zure semea gatik.
Zauri ni, Zure zauriez, zora ni, Zure odolez, Gurutz iturripean. - Inflammatus et accensus, per te, Virgo, sim defensus in die iudicii
Flammis ne urar succensus, per te, Virgo, sim defensus in die iudicii
Flammis orci ne succendar, per te, Virgo, fac, defendar in die iudicii
Ama ona, zain nazazu, Zure haurra beira zazu, Ifernuko garretik.
Su garrak erre ez nazaten nere alde jarri, arren, Ama, azken egunean. - Fac me cruce custodiri morte Christi praemuniri confoveri gratia
Christe cum sit hinc (iam) exire da per matrem me venire ad palmam vicoriae
Egidazu gurutzeaz Semearen pairamenaz Hazkartzeko grazia.
Emendik irtetekoan, Amaren bidez ni noan, Kristo, garaipenera. - Quando corpus morietur fac ut animae donetur paradisi gloria. Amen
Hiltzen naizen oreneko, Emadazut arimako Aingeruen gloria.
Nere gorputz au iltzean, anima doala egan Zeruko pozetara. Ala bedi.
