De Klassieke Top 400 is weer in volle gang, en dit jaar staan er zeven verschillende Stabat Maters in de lijst. Van nummer 380 tot aan de indrukwekkende tiende plaats – het is een unieke kans om te horen hoe verschillende componisten door de eeuwen heen deze aangrijpende tekst hebben verklankt.

De Zeven Stabat Maters in de Top 400

7. Domenico Scarlatti – Nr. 380 – Maandag 13 oktober, 9.00-11.00 uur
De zoon van Alessandro Scarlatti componeerde vooral klavecimbelwerken – bijna 600 stuks! Maar zijn “Stabat Mater a Dieci Voci e Basso Continuo”, gecomponeerd in Rome, is een van zijn weinige heilige werken die nog bekend zijn. Het werk is geschreven in een meditatieve stemming, duidelijk bedoeld voor liturgisch gebruik, en verdeeld in zeven secties met vloeiende polyfone melodieën gebaseerd op zestiende-eeuwse vormen.

6. Antonín Dvořák – Maandag 13 oktober, 12.00 – 13.00
De langste Stabat Mater die we kennen! Dvořák componeerde de eerste versie in 1875 na de dood van zijn dochter Josefa, voor vier solisten, koor en piano. Kort daarna verloor hij nog twee kinderen in 1877, en keerde terug naar het manuscript. Ondanks dit diepe persoonlijke verdriet eindigt zijn Stabat Mater in majeur – alsof in uitdrukking van hoop. Een mix van symfonisch gedicht, Duits oratorium en Italiaanse opera, maar bovenal vanuit het hart geschreven.

5. Francis Poulenc – Nr. 295 – Dinsdag 14 oktober, 9.00-11.00 uur
De Parijse componist maakte zijn naam eerst in jazz en vormde de beroemde “group of 6” met Honegger en Milhaud. Een bedevaart naar de zwarte madonna van Rocamadour bracht hem terug naar zijn katholieke geloof. Poulenc zei zelf over zijn koorwerken: Here I have brought something new and I expect that in the end people will be interested more in the Stabat Mater than in all my piano works.

4. Antonio Vivaldi – Nr. 211 – Woensdag 15 oktober, 9.00-11.00 uur
De “rode priester” (Il Preto Rosso) werkte het grootste deel van zijn leven als muziekmeester bij het Ospedale della Pietà in Venetië, oorspronkelijk een weeshuis voor buitenechtelijke meisjes. Dit beïnvloedde zijn werk – er waren alleen vrouwen om te spelen en zingen, en hij gebruikte vaak gemakkelijk te beluisteren melodieën voor zijn jonge vrouwelijke publiek. De eerste beweging van zijn Stabat Mater werd zelfs gebruikt in de soundtrack van The Talented Mr. Ripley.

3. Arvo Pärt – Nr. 190 – Woensdag 15 oktober, 13.00-15.00 uur
De Estse componist verhuisde in 1980 naar Berlijn waar hij zijn “tintinnabuli”-stijl ontwikkelde. Zijn Stabat Mater uit 1985 brengt ons terug naar de liturgische wortels: de zuiverheid van de dertiende eeuw. Het is geschapen uit respect voor stilte – de stilte aan de voet van het kruis. Muziekcriticus Robert R. Reilly schreef: “This is music to listen to on your knees.”

2. Karl Jenkins – Nr. 142 – Donderdag 16 oktober, 7.00-9.00 uur
De Welsh componist kreeg zijn eerste muzikale instructie van zijn vader, een lokale schoolleraar, organist en koorleider. Jenkins begon als hoboïst in het National Youth Orchestra of Wales en maakte aanvankelijk zijn naam in jazz. Zijn hedendaagse Stabat Mater is een brug tussen verschillende muzikale werelden.

1. Giovanni Battista Pergolesi – Nr. 10 – Vrijdag 17 oktober, 17.00-20.00 uur
En dáár is de absolute topper! Pergolesi werd bekend door zijn komische opera La Serva Padrona. Licht gehandicapt en met een zwakke constitutie, overleed hij waarschijnlijk aan tuberculose. Zijn Stabat Mater in c-mineur was waarschijnlijk zijn laatste compositie. De opdracht kwam van dezelfde Orde in Napels waarvoor Alessandro Scarlatti in 1723 ook een Stabat Mater componeerde. Pergolesi’s Stabat Mater is het meest uitgevoerde, opgenomen en bewerkte Stabat Mater van de de afgelopen zeven eeuwen.

Luister mee naar NPO Radio 4 voor alle zeven Stabat Maters in de Klassieke Top 400!